مردم نو- آسم یک بیماری مزمن و غیرواگیر است که درآن بیمار به طور مکرر دچار سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه و احساس فشار بر روی قفسه سینه می شود.
علت آسم چیست؟
علت دقیق و اصلی آسم هنوز نامشخص است. ولی آنچه تاکنون روشن شده، نشان می دهد که اگر افراد خانواده سابقه انواع بیماری های آلرژیک را داشته باشند احتمال بروز آسم در سایر افراد آن خانواده بیشتر می شود. عوامل شایع محیطی که سبب بروز یا بدتر شدن آسم می گردند عبارتند از:
۱- عوامل حساسیت زا:
– عوامل حساسیت زای حیوان (پر، مو یا پوست)
– گرده ها و قارچ ها (مانند گردهای حاصل از مصرف گچ در کلاس درس(
– هیره موجود در گرد و خاک بندپایانی میکروسکوپی هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند این موجودات از ذرات پوسته های انسان تغذیه می کنند.
– سوسک ها
۲- عوامل محرک زا
– دود سیگار و سایر دخانیات (قلیان، پیپ و … ) از عوامل افزایش آسم بخصوص در کودکان می باشد.
– آلودگی هوا
– تغییرات آب و هوایی، بخصوص هوای سرد و خشک
– بوهای تند
– تغییرات هیجانی شدید
۳- عفونت های ویروسی
۴- فعالیت فیزیکی
۵- سایر عوامل شامل:
-داروها
– مواد افزودنی در غذاها و آلرژی های غذایی (بویژه در کودکان و در مدارس)
– چاقی
آسم چگونه درمان و کنترل می شود؟
آسم یک بیماری مزمن است و معمولاً بیمار نیاز به مراقبت پیوسته و منظم دارد. این بیماری را می توان به شکلی درمان و کنترل کرد که علایم و حملات آن پیشگیری شوند.
آغازگرهای بیماری آسم و راه های پرهیز و کنترل آن ها:
پرهیز از عوامل محرک و مزاحمی که سبب التهاب مجاری هوایی و بدتر شدن بیماری آسم می شوند بسیار مهم است. هر بیمار باید راه های اجتناب از عوامل آغازگر بیماری خود را بداند و به آن عمل کند.
مقابله با هیره ها:
هیره ها: محل زندگی این موجودات درلابلای پرزهای فرش، پتو، مبلمان، پرده،تشک، اسبا بازی پشمی و پارچه ای و وسایل مشابه است.
۱- در منزل بالش ها و تشک ها را در پوشش هایی غیرقابل نفوذ بپیچید و کلیه ملحفه ها را هفته ای یک بار در آب داغ بشویید.
۲- در صورت امکان در منزل از قالی به عنوان کف پوش استفاده نکنید.
۳- وسایل فراوان (اسباب بازی- کتاب، مبلمان و ابزار کارگاه ها و وسایل آزمایشگاهی) در منزل در داخل اتاق کودک در مدرسه و یا محل کار نگهداری نشود.
۴- میزان رطوبت خانه و کلاس کم باشد.
مقابله با عوامل حساسیت زای جاندار:
۱- به هیچ وجه ارتباطی با حیوانات دست آموز نداشته باشید.
۲- از به کار بردن بالش یا تشک حاوی پر، پشم و کرک اجتناب کنید.
۳- سوسک از عوامل حساسیت زا است و باید باروش های مناسب برطرف شود.
اجتناب از دود سیگار:
بیماران آسمی به هیچ وجه در مواجه با دود سیگار قرار نگیرند.دود سیگار از مهم ترین عوامل افزایش آسم بخصوص در کودکان می باشد.
اجتناب از هوای آلوده:
۱- بیماران مبتلا به آسم باید در مواقعی که علایم هشداردهنده دال بر آلودگی هوا است از بیرون ماندن زیاد و خصوصاً ورزش در بیرون از منزل اجتناب کنند.
۲- وجود وسایل گرمایشی دود زا مانند بخاری نفتی یا چوبی، تنور و … در منزل و مدرسه نیز از عوامل بدتر کننده آسم به شمار می روند.
تغذیه با شیرمادر:تغذیه انحصاری با شیرمادر در شش ماهه اول زندگی خطر بروز آسم وآلرژی را کاهش می دهد.لذا برای پیشگیری از آسم بهتر است از شیر خشک استفاده نشود.
اجتناب از بوهای تند:
بعضی از بیماران مبتلا به آسم به بوهای تند مثل بوی رنگ و اسپری مو، عطر و ادکلن، سفید کننده ها، جوهر نمک و… واکنش نشان می دهند و باید از این عوامل محرک زا اجتناب کنند.
اجتناب از قرار گرفتن در معرض گرده های گیاهان و قارچ ها:
۱- درختانی مثل نارون، کاج، سپیدار، علوفه های هرز و چمن زارها در فصول مختلف مشکل ساز هستند. به بیماران آسمی توصیه می شود از نزدیک شدن به آن ها در فصل گرده افشانی خودداری کنند و با بستن درب و پنجره ها می توان از نفوذ گرده ها به کلاس جلوگیری کرد.
۲- رطوبت و گرما سبب رشد قارچ و کپک ها می گردند، کپک ها و قارچ ها از عوامل آلرژی در فضاهای بسته به شمار می روند لذا منابع تکثیر قارچ مثل جاهای مرطوب و محل های مرطوب (حمام ،زیر زمین و…) باید مکرراً خشک و تمیز شوند.
تهیه وتنظیم: واحد پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت شهرستان زنجان